این روزها بازار سیفی‌جان و لبنیات در حالی روزگار ناخوشی را سپری می‌کند که یکی از دلایل اصلی گرانی‌ها سیاست تیم اقتصادی دولت و شخص آقای وزیر اقتصاد مبنی کنار نهادن ارز نیمایی و افزایش نرخ ارز به مبادله‌ای عنوان شده که هم زنجیره تامین را با مشکل مواجه کرده و هم بر میزان صادرات افزوده است.
دولت چهاردهم در حالی بر سر کار آمد که تیم اقتصادی دولت از وزیر اقتصاد گرفته تا وزیر صمت و نیرو و رئیس کل بانک مرکزی طرح‌های جدید اقتصادی خود را بر مبنای افزایش نرخ ارز و نیز افزایش قیمت حامل‌های انرژی استوار کردند. همتی وزیر اقتصاد و فرزین رئیس بانک مرکزی ناگهان از حذف ارز نیمایی یا همان ارز کانال 40 هزار تومان و آوردن نرخ ارز مبادله‌ای در کانال 60 هزار تومان خبر دادند. این امر جهش نرخ ارز در بازار آزاد تا کانال 80 هزار تومان را رقم زد. نتیجه این رویکرد آن بود که از یک سو تولید کننده برای زنجیره تامین با هزینه‌های سنگین مواجه شد و از سوی دیگر نیز صادر کنندگان اتاق بازرگانی فرصت را برای صادرات مناسب دانسته‌اند. با توجه به اینکه ایران کشور تولید محور نمی‌باشد خام فروشی محور این صادرات شد که نتیجه آن نیز افزایش صادرات در حوزه میوه و تره بار و لبنیات و... بود. نتیجه آن نیز کمبود در بازار داخل و افزایش قیمت‌ها بوده چنانکه سیب زمینی به قیمت 70 هزار تومان می رسد. در لبنیات نیز این رویه تکرار شده است که نتیجه آن نیز افزایش محصولات پر مصرف بوده است. پس از مدت‌ها افزایش قیمت‌ها اکنون متولیان عرصه لبنیات به دنبال توجیه این گرانی‌ها برآمده‌اند در حالی که همچنان محور اصلی همان ارز همتی است.
انجمن صنایع فرآورده های لبنی توضیحاتی را به منظور آگاهی جامعه از روند افزایش قیمت لبنیات در ماه های گذشته و دلایل آن ارائه کرد.طی روزهای گذشته محصولاتی لبنی با افزایش قیمت داشتند، در این راستا انجمن صنایع لبنی توضیحاتی بابت افزایش قیمت‌ها ارائه کرد که به شرح ذیل است:۱- در ارتباط با ۴ محصول شیر کم چرب نایلونی، شیر کم چرب بطری، شیر کم چرب غنی شده با ویتامین D ، ماست کم چرب ۲ و ۲.۵ کیلویی و پنیر نسبتا چرب ۴۰۰ گرمی هیچ افزایش قیمتی با توجه به قیمت توافقی با سازمان حمایت و مندرج در سامانه ۱۲۴ وجود نداشته است.
۲- در ارتباط با سایر محصولات، پس از افزایش قیمت شیر خام در اول مهر ماه سال جاری، شرکت های لبنی به استناد دستورالعمل قیمت گذاری محصولات تولید داخل به صورت تدریجی نسبت به افزایش قیمت اقدام کرده اند. گزارش مرکز آمار ایران نرخ افزایش یکساله لبنیات منتهی به دی ماه سال جاری (۱۴۰۳) را ۲۰.۶ درصد و تورم نقطه ای را ۲۲.۱ درصد نشان می دهد.
تورم ماهیانه گروه محصولات لبنی به استناد گزارش های مرکز آمار به ترتیب در مهر ماه ۷/۴ درصد ، آبان ۷/۴ درصد ، آذر ۵/۲ درصد و دی ماه ۹/۱ درصد و در مجموع ۸/۱۳ درصد را نشان می دهد که نشانگر افزایش قیمت تدریجی محصولات لبنی در این چهار ماه شده است.ضمنا در ۴ ماه مذکور علاوه بر افزایش قیمت شیر خام به مقدار ۲۰ درصد با اثربخشی ۱۴ درصدی در قیمت تمام شده محصولات لبنی و افزایش نرخ مصوب هر دهم درصد چربی از ۲۰۰۰ ریال به ۳۰۰۰ ریال و تغییر آن در بازار از ۲۳۰۰ ریال به ۴۰۰۰ ریال متاثر از افزایش میزان صادرات و افزایش قیمت جهانی خامه و کره مواجه بوده ایم که منجر به افزایش قیمت خامه و کره بسته بندی گردیده است.همچنین شاهد افزایش قیمت محصولات پتروشیمی و ارز مبادله ای نیز هستیم.
در ۴ ماه اخیر قیمت پایه معاملاتی مواد پتروشیمی در بورس به ترتیب برای مواد PET ۸۲۱ ۲۵ درصد ، PET ۷۸۱ ۳۰ درصد، پلی استایرن مقاوم ۳۳ درصد، پلی اتیلن بادی ۰۰۳۵ معادل ۳۲ درصد ، پلی پروپلین ۵۵۲R ۵۶ درصد ، پلی پروپیلن Z۳۰S ۴۹ درصد افزایش داشته است که با توجه به افزایش قیمت اقلام فوق و نقش ۱۵ درصدی آن در قیمت تمام شده اثر متوسط حداقل ۵ درصدی در افزایش قیمت تمام شده داشته است.همچنین جایگزینی ارز مبادلاتی به جای ارز نیمایی در قیمت سایر اقلام افزودنی مانند استارترها، پودر کاکائو و... افزایش قابل توجه قیمت تمام شده به همراه داشته است. لذا افزایش ۱۴ درصدی قیمت محصولات لبنی در ۴ ماه اخیر در مقایسه با افزایش قیمت نهاده ها کاملا قابل توجیه است. صنعت لبنیات کشور علیرغم افزایش قیمت نهاده های وارده به صنعت و با توجه به کاهش قدرت خرید مردم و سرانه مصرف، خود را موظف به کنترل قیمت محصولات لبنی بر اساس دستورالعمل صادره و قوانین جاری کشور می داند.برخی فروشندگان محصولات لبنی را با قیمت بالاتر از نرخ مصوب و قید شده بر روی محصول به فروش می‌رسانند و در صورت مطرح کردن این موضوع با آن‌ها نیز می‌گویند که قیمت قدیم است که بر روی محصول است اما تولید تاریخ و انقضا به پس از دوران این افزایش قیمت مربوط است و در واقع مصداقی از گرانفروشی و استفاده از شرایط نامناسب بازار است که در ادامه مطلب به این موضوع پرداخته شده است.
در این میان آنچه در باب افزایش قمیت‌ها در صنوف مختلف باید مورد توجه قرار گیرد مسئله سیاست‌های ارزی دولت است که موجب شده تا به نام رونق صادرات تورمی افسار گسیخته به کالاهای اساسی و مایحتاج اصلی زندگی مردم تحمیل گردد.
دولت چهاردهم در حالی بر سر کار آمد که تیم اقتصادی دولت از وزیر اقتصاد گرفته تا وزیر صمت و نیرو و رئیس کل بانک مرکزی طرح‌های جدید اقتصادی خود را بر مبنای افزایش نرخ ارز و نیز افزایش قیمت حامل‌های انرژی استوار کردند. همتی وزیر اقتصاد و فرزین رئیس بانک مرکزی ناگهان از حذف ارز نیمایی یا همان ارز کانال 40 هزار تومان و آوردن نرخ ارز مبادله‌ای در کانال 60 هزار تومان خبر دادند. این امر جهش نرخ ارز در بازار آزاد تا کانال 80 هزار تومان را رقم زد. نتیجه این رویکرد آن بود که از یک سو تولید کننده برای زنجیره تامین با هزینه‌های سنگین مواجه شد و از سوی دیگر نیز صادر کنندگان اتاق بازرگانی فرصت را برای صادرات مناسب دانسته‌اند. با توجه به اینکه ایران کشور تولید محور نمی‌باشد خام فروشی محور این صادرات شد که نتیجه آن نیز افزایش صادرات در حوزه میوه و تره بار و لبنیات و... بود. نتیجه آن نیز کمبود در بازار داخل و افزایش قیمت‌ها بوده چنانکه سیب زمینی به قیمت 70 هزار تومان می رسد. در لبنیات نیز این رویه تکرار شده است که نتیجه آن نیز افزایش محصولات پر مصرف بوده است. پس از مدت‌ها افزایش قیمت‌ها اکنون متولیان عرصه لبنیات به دنبال توجیه این گرانی‌ها برآمده‌اند در حالی که همچنان محور اصلی همان ارز همتی است.
انجمن صنایع فرآورده های لبنی توضیحاتی را به منظور آگاهی جامعه از روند افزایش قیمت لبنیات در ماه های گذشته و دلایل آن ارائه کرد.طی روزهای گذشته محصولاتی لبنی با افزایش قیمت داشتند، در این راستا انجمن صنایع لبنی توضیحاتی بابت افزایش قیمت‌ها ارائه کرد که به شرح ذیل است:۱- در ارتباط با ۴ محصول شیر کم چرب نایلونی، شیر کم چرب بطری، شیر کم چرب غنی شده با ویتامین D ، ماست کم چرب ۲ و ۲.۵ کیلویی و پنیر نسبتا چرب ۴۰۰ گرمی هیچ افزایش قیمتی با توجه به قیمت توافقی با سازمان حمایت و مندرج در سامانه ۱۲۴ وجود نداشته است.
۲- در ارتباط با سایر محصولات، پس از افزایش قیمت شیر خام در اول مهر ماه سال جاری، شرکت های لبنی به استناد دستورالعمل قیمت گذاری محصولات تولید داخل به صورت تدریجی نسبت به افزایش قیمت اقدام کرده اند. گزارش مرکز آمار ایران نرخ افزایش یکساله لبنیات منتهی به دی ماه سال جاری (۱۴۰۳) را ۲۰.۶ درصد و تورم نقطه ای را ۲۲.۱ درصد نشان می دهد.
تورم ماهیانه گروه محصولات لبنی به استناد گزارش های مرکز آمار به ترتیب در مهر ماه ۷/۴ درصد ، آبان ۷/۴ درصد ، آذر ۵/۲ درصد و دی ماه ۹/۱ درصد و در مجموع ۸/۱۳ درصد را نشان می دهد که نشانگر افزایش قیمت تدریجی محصولات لبنی در این چهار ماه شده است.ضمنا در ۴ ماه مذکور علاوه بر افزایش قیمت شیر خام به مقدار ۲۰ درصد با اثربخشی ۱۴ درصدی در قیمت تمام شده محصولات لبنی و افزایش نرخ مصوب هر دهم درصد چربی از ۲۰۰۰ ریال به ۳۰۰۰ ریال و تغییر آن در بازار از ۲۳۰۰ ریال به ۴۰۰۰ ریال متاثر از افزایش میزان صادرات و افزایش قیمت جهانی خامه و کره مواجه بوده ایم که منجر به افزایش قیمت خامه و کره بسته بندی گردیده است.همچنین شاهد افزایش قیمت محصولات پتروشیمی و ارز مبادله ای نیز هستیم.
در ۴ ماه اخیر قیمت پایه معاملاتی مواد پتروشیمی در بورس به ترتیب برای مواد PET ۸۲۱ ۲۵ درصد ، PET ۷۸۱ ۳۰ درصد، پلی استایرن مقاوم ۳۳ درصد، پلی اتیلن بادی ۰۰۳۵ معادل ۳۲ درصد ، پلی پروپلین ۵۵۲R ۵۶ درصد ، پلی پروپیلن Z۳۰S ۴۹ درصد افزایش داشته است که با توجه به افزایش قیمت اقلام فوق و نقش ۱۵ درصدی آن در قیمت تمام شده اثر متوسط حداقل ۵ درصدی در افزایش قیمت تمام شده داشته است.همچنین جایگزینی ارز مبادلاتی به جای ارز نیمایی در قیمت سایر اقلام افزودنی مانند استارترها، پودر کاکائو و... افزایش قابل توجه قیمت تمام شده به همراه داشته است. لذا افزایش ۱۴ درصدی قیمت محصولات لبنی در ۴ ماه اخیر در مقایسه با افزایش قیمت نهاده ها کاملا قابل توجیه است. صنعت لبنیات کشور علیرغم افزایش قیمت نهاده های وارده به صنعت و با توجه به کاهش قدرت خرید مردم و سرانه مصرف، خود را موظف به کنترل قیمت محصولات لبنی بر اساس دستورالعمل صادره و قوانین جاری کشور می داند.برخی فروشندگان محصولات لبنی را با قیمت بالاتر از نرخ مصوب و قید شده بر روی محصول به فروش می‌رسانند و در صورت مطرح کردن این موضوع با آن‌ها نیز می‌گویند که قیمت قدیم است که بر روی محصول است اما تولید تاریخ و انقضا به پس از دوران این افزایش قیمت مربوط است و در واقع مصداقی از گرانفروشی و استفاده از شرایط نامناسب بازار است که در ادامه مطلب به این موضوع پرداخته شده است.
در این میان آنچه در باب افزایش قمیت‌ها در صنوف مختلف باید مورد توجه قرار گیرد مسئله سیاست‌های ارزی دولت است که موجب شده تا به نام رونق صادرات تورمی افسار گسیخته به کالاهای اساسی و مایحتاج اصلی زندگی مردم تحمیل گردد.
مهدی یوسفی
