آقای دکتر پزشکیان رئیس جمهور محترم در مراسم افتتاح یک بیمارستان گفته اند: " مسئولان امر، فقرا و محرومین را ببینند" ایشان با تأکید بر لزوم در اولویت قرار دادن مناطق محروم، گفتند: "رسالت ما، شنیدن صدای بیصدایان و دیدن افرادی است که تا به امروز دیده نشده اند صاحبان پول و قدرت، به ما نیاز ندارند باید افرادی را ببینیم که از اقشار پایین دست جامعه بوده و به ما نیاز دارند. شرط ماندگاری مسئولان، رضایت مردم است، باید به نیازهای به حق مردم پاسخ داد و در عمل نیز باید این موضوع را ثابت کرد "
این سخنان رئیس جمهور را میتوان در راستای توصیه حضرت علی ( ع ) آنجا که میفرماید:
ثم الله الله في الطبقة السفلى من الذين لا حيلة لهم، من المساکين و المحتاجين و أهل البوسي و الزمني، فإن في هذه الطبقة قانعا و معترا، و احفظ الله ما استحفظک من حقه فيهم، واجعل لهم قسما من بيت مالک....
"سپس خدا را! خدا را! در خصوص طبقات پايين و محروم جامعه که هيچ چاره اي ندارند، از زمين گيران، نيازمندان، گرفتاران، دردمندان، همانا در اين طبقه محروم گروهي خويشتن داري نموده و گروهي به گدايي دست نياز بر مي دارند، پس براي خدا پاسدار حقی باش که خداوند براي اين طبقه معين فرموده است، بخشي از بيت المال، و بخشي از غلههاي زمينهاي غنيمتي اسلام را در هر شهري به طبقات پايين اختصاص ده، زيرا براي دورترين مسلمانان همانند نزديكترين شان سهمي مساوي وجود دارد و تو مسئول رعايت آن ميباشي.
مبادا سرمستي حکومت تو را از رسيدگي به آنان باز دارد، که هرگز انجام کارهاي فراوان و مهم عذري براي ترک مسووليتهاي کوچک تر نخواهد بود، همواره در فکر مشکلات آنان باش، و از آنان روي بر مگردان، به ويژه امور کساني را از آنان بيشتر رسيدگي کن که از کوچکي به چشم نميآید و ديگران آنان را کوچک مي شمارند و کمتر به تو دسترسي دارند.
براي اين گروه از افراد مورد اطمینان خود که خدا ترس و فروتنند انتخاب کن، تا پیرامونشان تحقيق و مسائل آنان را به تو گزارش کنند. سپس در رفع مشکلاتشان بگونه ای عمل کن که در پیشگاه خدا عذري داشته باشي، زيرا اين گروه در ميان رعيت بيشتر از ديگران به عدالت نيازمندند، و حق آنان را بگونه اي بپرداز که در نزد خدا معذور باشي، از يتيمان خردسال، و پيران سالخورده، که راه چاره اي ندارند، و دست نياز برنمي دارند، پيوسته دلجويي کن که مسئوليتی سنگين بر دوش زمامداران است"
بهر تقدیر در کشور ما با فقر ناشی از نابرابریهای پیشینی و پسینی و تبعیضات ناروا و عدم دسترسی عادلانه به خدمات و پوششهای معطوف به کالاهای عمومی و بهره مندی ناعادلانه از منابع عمومی برخورداریم و دولت چهاردهم میراث دار این وضعیت شده است کما اینکه معاون اقتصادی و رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اخیرا تعداد فقرا و نیازمندان کشور را 16 میلیون نفر اعلام نموده و گفته است که از این تعداد فقط 6 میلیون نفر تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند و این بدان معنا است که 10 میلیون نفر نیازمند، مددجو و توانخواه در کشور رها هستند و تحت پوشش نیستند از طرفی براساس آمارهای موجود حدود 30 درصد افراد جامعه نیز فاقد پوشش پایه و حداقلی بیمههای بازنشستگی و بیکاری ( کارگران و کارمندان اخراجی و بیکاران جویای کار ) هستند و لازم است هرچه سریعتر فکری بحال این وضعیت نمود.
اگرچه برآوردهای اولیه نشان میدهد فراهم سازی این خدمات و پوششها با هدفمندسازی واقعی و هوشمند سازی منابع و اعتبارات تخصیصی قابل انجام است ولیکن براساس آموزههای ایرانی و اسلامی و برطبق قرآن و سنت و سیره پیامبر اکرم (ص) و حضرت علی ( ع) در دوران آغاز حکومتهای اسلامی در مدینه و کوفه، رفع نیازهای محرومان بایستی اولویت اول حکومت و دولتها باشد امری که در اصول 3، 21، 29 و 43 قانون اساسی، در سند چشم انداز و سیاستهای کلی تامین اجتماعی و بندهای 5 و 18 سیاستهای کلی برنامه هفتم آمده است . رئیس جمهور محترم در همین فراز از سخنان خود " شرط ماندگاری مسئولین را رضایت مردم دانسته اند " و فی الواقع نیز مشروعیت و مقبولیت حاکمیت و دولتها در گروی جلب رضایت مردم و بویژه اقشار فرودست میباشد .
همانطور که رئیس جمهور محترم تصریح کرده اند که: " صاحبان پول و قدرت به ما نیاز ندارند " بایستی گفت که اگر دولت هرچه سریعتر برنامه مدون خود برای رسیدگی به فقرا، محرومین و متوسطین جامعه را تدوین و ارائه ننماید دیری نخواهد پائید که اصحاب زر و زور و تزویر با توجه به در اختیار داشتن تریبون، رسانهها، مراکز پژوهشی و یارگیری در نظامات تصمیم سازی، تصمیمگیری، اجرایی و نظارتی، دغدغهها و مطامع خود را بجای احتیاجات و اقتضائات مردم و اقشار فرودست جا میزنند و مردم را سپر انسانی خواهند کرد برای تداوم رانتها، امتیازات و انحصارات خود و نیز برای بلعیدن یارانههای اجتماعی و یارانههای پنها ن و همان بلایی را بر سر دولت چهاردهم در خواهند آورد که بر سر دولتهای قبلی آوردند.
بر همین اساس پیشنهاد میشود برای عملیاتی شدن این فرمان رئیس جمهور، کلیه وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی دولت چهاردهم مکلف شوند بطور ضرب الاجل و فوریتی و براساس سیاستهای کلی نظام و نیز احکام برنامه هفتم توسعه یک برنامه اجرایی و عملیاتی 14 هفته ای برای رفع مشکلات معیشتی مردم تهیه و تدوین و ارائه نمایند و همچنین یک برنامه 14 ماهه نیز برای ارتقاء کیفیت زندگی مردم در حوزههای امنیت، سلامت، آموزش و تامین اجتماعی (امدادی، حمایتی و بیمه ای) ارائه کنند در واقع این برنامه 14 * 14 ترجمانی است از سیاستهای کلی نظام و احکام برنامه هفتم در سطح کلان دولت و در سطح هریک از وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی کشور که با گفتمان سازی و جریان سازی رسانه ای میتواند اجماع فکری و اتفاق نظری را هم در سطح حاکمیت و قوا تمهید و تدارک کند و هم اجماع ملی و وفاق ملی را بین دولت و مردم شکل دهد و استمرار بخشد. تدوین و اجرای برنامه 14*14 دولت چهاردهم گزارش دهی مستمر پیشرفت آن به مردم میتواند ضمن به حرکت درآوردن نظام اجرایی دولت، وفاق همگانی بین مردم و دولت چهاردهم را سامان بخشد. انشاءالله...
این سخنان رئیس جمهور را میتوان در راستای توصیه حضرت علی ( ع ) آنجا که میفرماید:
ثم الله الله في الطبقة السفلى من الذين لا حيلة لهم، من المساکين و المحتاجين و أهل البوسي و الزمني، فإن في هذه الطبقة قانعا و معترا، و احفظ الله ما استحفظک من حقه فيهم، واجعل لهم قسما من بيت مالک....
"سپس خدا را! خدا را! در خصوص طبقات پايين و محروم جامعه که هيچ چاره اي ندارند، از زمين گيران، نيازمندان، گرفتاران، دردمندان، همانا در اين طبقه محروم گروهي خويشتن داري نموده و گروهي به گدايي دست نياز بر مي دارند، پس براي خدا پاسدار حقی باش که خداوند براي اين طبقه معين فرموده است، بخشي از بيت المال، و بخشي از غلههاي زمينهاي غنيمتي اسلام را در هر شهري به طبقات پايين اختصاص ده، زيرا براي دورترين مسلمانان همانند نزديكترين شان سهمي مساوي وجود دارد و تو مسئول رعايت آن ميباشي.
مبادا سرمستي حکومت تو را از رسيدگي به آنان باز دارد، که هرگز انجام کارهاي فراوان و مهم عذري براي ترک مسووليتهاي کوچک تر نخواهد بود، همواره در فکر مشکلات آنان باش، و از آنان روي بر مگردان، به ويژه امور کساني را از آنان بيشتر رسيدگي کن که از کوچکي به چشم نميآید و ديگران آنان را کوچک مي شمارند و کمتر به تو دسترسي دارند.
براي اين گروه از افراد مورد اطمینان خود که خدا ترس و فروتنند انتخاب کن، تا پیرامونشان تحقيق و مسائل آنان را به تو گزارش کنند. سپس در رفع مشکلاتشان بگونه ای عمل کن که در پیشگاه خدا عذري داشته باشي، زيرا اين گروه در ميان رعيت بيشتر از ديگران به عدالت نيازمندند، و حق آنان را بگونه اي بپرداز که در نزد خدا معذور باشي، از يتيمان خردسال، و پيران سالخورده، که راه چاره اي ندارند، و دست نياز برنمي دارند، پيوسته دلجويي کن که مسئوليتی سنگين بر دوش زمامداران است"
بهر تقدیر در کشور ما با فقر ناشی از نابرابریهای پیشینی و پسینی و تبعیضات ناروا و عدم دسترسی عادلانه به خدمات و پوششهای معطوف به کالاهای عمومی و بهره مندی ناعادلانه از منابع عمومی برخورداریم و دولت چهاردهم میراث دار این وضعیت شده است کما اینکه معاون اقتصادی و رفاه اجتماعی وزارت تعاون، کار و رفاه اجتماعی اخیرا تعداد فقرا و نیازمندان کشور را 16 میلیون نفر اعلام نموده و گفته است که از این تعداد فقط 6 میلیون نفر تحت پوشش نهادهای حمایتی هستند و این بدان معنا است که 10 میلیون نفر نیازمند، مددجو و توانخواه در کشور رها هستند و تحت پوشش نیستند از طرفی براساس آمارهای موجود حدود 30 درصد افراد جامعه نیز فاقد پوشش پایه و حداقلی بیمههای بازنشستگی و بیکاری ( کارگران و کارمندان اخراجی و بیکاران جویای کار ) هستند و لازم است هرچه سریعتر فکری بحال این وضعیت نمود.
اگرچه برآوردهای اولیه نشان میدهد فراهم سازی این خدمات و پوششها با هدفمندسازی واقعی و هوشمند سازی منابع و اعتبارات تخصیصی قابل انجام است ولیکن براساس آموزههای ایرانی و اسلامی و برطبق قرآن و سنت و سیره پیامبر اکرم (ص) و حضرت علی ( ع) در دوران آغاز حکومتهای اسلامی در مدینه و کوفه، رفع نیازهای محرومان بایستی اولویت اول حکومت و دولتها باشد امری که در اصول 3، 21، 29 و 43 قانون اساسی، در سند چشم انداز و سیاستهای کلی تامین اجتماعی و بندهای 5 و 18 سیاستهای کلی برنامه هفتم آمده است . رئیس جمهور محترم در همین فراز از سخنان خود " شرط ماندگاری مسئولین را رضایت مردم دانسته اند " و فی الواقع نیز مشروعیت و مقبولیت حاکمیت و دولتها در گروی جلب رضایت مردم و بویژه اقشار فرودست میباشد .
همانطور که رئیس جمهور محترم تصریح کرده اند که: " صاحبان پول و قدرت به ما نیاز ندارند " بایستی گفت که اگر دولت هرچه سریعتر برنامه مدون خود برای رسیدگی به فقرا، محرومین و متوسطین جامعه را تدوین و ارائه ننماید دیری نخواهد پائید که اصحاب زر و زور و تزویر با توجه به در اختیار داشتن تریبون، رسانهها، مراکز پژوهشی و یارگیری در نظامات تصمیم سازی، تصمیمگیری، اجرایی و نظارتی، دغدغهها و مطامع خود را بجای احتیاجات و اقتضائات مردم و اقشار فرودست جا میزنند و مردم را سپر انسانی خواهند کرد برای تداوم رانتها، امتیازات و انحصارات خود و نیز برای بلعیدن یارانههای اجتماعی و یارانههای پنها ن و همان بلایی را بر سر دولت چهاردهم در خواهند آورد که بر سر دولتهای قبلی آوردند.
بر همین اساس پیشنهاد میشود برای عملیاتی شدن این فرمان رئیس جمهور، کلیه وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی دولت چهاردهم مکلف شوند بطور ضرب الاجل و فوریتی و براساس سیاستهای کلی نظام و نیز احکام برنامه هفتم توسعه یک برنامه اجرایی و عملیاتی 14 هفته ای برای رفع مشکلات معیشتی مردم تهیه و تدوین و ارائه نمایند و همچنین یک برنامه 14 ماهه نیز برای ارتقاء کیفیت زندگی مردم در حوزههای امنیت، سلامت، آموزش و تامین اجتماعی (امدادی، حمایتی و بیمه ای) ارائه کنند در واقع این برنامه 14 * 14 ترجمانی است از سیاستهای کلی نظام و احکام برنامه هفتم در سطح کلان دولت و در سطح هریک از وزارتخانهها و دستگاههای اجرایی کشور که با گفتمان سازی و جریان سازی رسانه ای میتواند اجماع فکری و اتفاق نظری را هم در سطح حاکمیت و قوا تمهید و تدارک کند و هم اجماع ملی و وفاق ملی را بین دولت و مردم شکل دهد و استمرار بخشد. تدوین و اجرای برنامه 14*14 دولت چهاردهم گزارش دهی مستمر پیشرفت آن به مردم میتواند ضمن به حرکت درآوردن نظام اجرایی دولت، وفاق همگانی بین مردم و دولت چهاردهم را سامان بخشد. انشاءالله...
علی حیدری - کارشناس رفاه و تامین اجتماعی