نشست خبری سخنگوی وزارت امور خارجه دیروز در حالی برگزار شد که سخنگو از پاسخ به پرسش مهم سیاست روز درباره تکرار عملکرد ایران در قبال افغانستان در سوریه خودداری کرد.
پس از سقوط نظام سوریه و مسلط شدن جریان‌های معلوم الحال با ماهیتی تروریستی و همسو با آمریکا و رژیم صهیونیستی در این کشور یکی از مباحث مطرح نوع واکنش ایران به این تحولات است. این مسئله مطرح است که آیا ایران پذیرنده جریان حاکم شده در سوریه می‌باشد و سفارت را دوباره بازگشایی خواهد و یا اینکه تا زمان تشکیل یک دولت مردمی و فراگیر با ماهیت واقعی سوری از این امر خودداری خواهد کرد. سه سال پیش زمانی که طالبان بر افغانستان حاکم شدند، ایران در عین آنکه عنوان کرد دولتمردان کابل را تا زمان تشکیل دولت فراگیر به رسمیت نمی‌شناسد اما از ادامه کار سفارت ایران در سطح نمایندگی و نماینده ویژه در امور افغانستان خبر داد و آقای کاظمی قمی مسئولیت امور را در دست گرفت که اخیرا نیز آقای بیگدلی به جای او مشغول به کار شد. در این سه سال گروه‌های متعددی میان دو کشور تبادل شده است. حال این سوال برای افکار عمومی مطرح است که آیا ایران همین سیاست را در قبال سوریه اتخاذ خواهد کرد و یا آنکه ملاحظات دیگری دارد.
در همین راستا سیاست روز در نشست خبری دیروز وزارت امور خارجه این سوال را از بقایی سخنگو داشته است که آیا ایران قرار است سفارت خود را در سوریه بازگشایی کند و نیروهای اشغالگر را به رسمیت بشناسد، همان اتفاقی که در افغاتستان افتاد؟ که پاسخ آقای سخنگو آن بود که هفته گذشته پاسخ این سوال را داده ام. این بی‌پاسخ گذاشتن سوال سیاست روز در حالی بوده که سخنان هفته گذشته سخنگو نشان می‌دهد که او صرفا در باب شرایط بازگشایی سفارت گفته و عنوان داشته است: «بازگشایی سفارت در دمشق نیازمند مقدماتی است که مهم‌ترین آن تامین امنیت سفارت و کارکنان است؛ به محض فراهم شدن مقدمات امنیتی و سیاسی بازگشایی سفارت در سوریه انجام خواهد شد.»
این بی پاسخ ماندن سوال سیاست روز در حالی است که وی در پاسخ به سؤالی درباره بسته شدن حریم هوایی سوریه به روی هواپیماهای ایرانی و اینکه آیا کانال مستقیم با شورشیان حاکم بر دمشق باز شده؟ گفت: ما از خیلی وقت قبل با جریان‌های مختلف معارض در سوریه در ارتباط بودیم. ورود ما در سوریه برای مقابله با داعش، تروریسم و جلوگیری از سرایت ناامنی به کشورهای منطقه بوده و همیشه تلاش کردیم برای پیشبرد روندهای سیاسی در سوریه در قالب کمیته قانون اساسی سوریه و قطعنامه ذیربط شورای امنیت در جریان بوده، کمک کنیم. سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: از قِبل این فعالیت‌ها ما با برخی از این گروه‌ها در ارتباط بودیم و این ارتباطات کماکان وجود دارد.بقایی اظهار داشت: در حال حاضر ارتباط مستقیم با جریان حاکم بر سوریه وجود ندارد.سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اظهارات اخیر وزیر خارجه آمریکا درباره تأمین مالی اغتشاشات در ایران و کمک به اغتشاشگران اظهار داشت: از کوزه همان برون تراود که در اوست. این سخنان برای ما و دنیا تازگی ندارد. مدخله و خرابکاری آمریکا در کشورهای دیگر و تلاش‌های مستمر آنها برای ناامن سازی کشورهای مستقل سابقه طولانی دارد.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اظهارات یکی از مقام‌های آمریکایی در پی ملاقات با گروه تحریرالشام و صرفنظر کردن از جایزه برای سرکرده این گروه و اینکه ایران جایی در سوریه نخواهد داشت، اظهار داشت: مردم سوریه خودشان بالغ و بصیر هستند که درباره آینده کشورشان و روابط با دیگر کشورهای منطقه و جهان اسلام تصمیم گیری کنند. این دیپلمات ارشد ایرانی درباره زمان بعدی گفت‌وگوی ایران و سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) گفت: این گفت‌وگوها ادامه خواهد داشت. با توافق طرفین در نشست قبلی در آذرماه در ژنو، تفاهم شد که دور دیگری از گفت‌وگوها با همان محتوایی که عرض کردم. اینها گفت‌و‌گوست و مذاکره نیست.
وی عنوان کرد: تاریخ مشخص شده است و احتمالا هفته آخر دی‌ماه برگزار خواهد شد.بقایی در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاری فرانسه درباره روابط ایران و سوریه و دیدار هیأتی از آمریکا با شورشیان حاکم بر دمشق بیان کرد: روابط دو ملت ایران و سوریه سابقه دیرینه دارد. هم به جهت سیاسی وهم به لحاظ فرهنگی و تمدنی رابطه دیرپایی با سوریه داشیم. در طول این 10 سال همواره خیرخواه سوریه بودیم و تلاش کردیم به غلبه سوری‌ها به بلیه داعش و تروریسم و افراطی‌گری خشن کمک کنیم.الان وضعیت سوریه روشن نیست. درباره اینکه کشورهای دیگر به چه شکل و با چه هدفی و با چه توجیهاتی به ناگاه رویکردهایشان را تغییر دادند، برای همه معنادار است که ظرف یکی دو روز دیدگاه‌های خود را تغییر می‌دهند.
بقایی درباره امضای توافقنامه جامع بین ایران و روسیه اظهار داشت: برای تعیین زمان مناسب برای امضای این سند مهم طرفین به صورت منظم و مستمر در حال رایزنی بودند. فکر می‌کنم به‌زودی در یک سفر دوجانبه این کار به سرانجام برسد و اواخر دی‌ماه این سند امضا شود.این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت ایرانیان در سوریه و اینکه چه تعداد نظامی و غیرنظامی بودند و چه تعداد حضور دارند؟ عنوان کرد: توصیه اکید می‌کنیم هموطنان به سوریه سفر نکنند با توجه به شرایط مبهم و شکننده‌ای که در آنجا فعلا حاکم است. وی افزود: درباره اتباع ایرانی ما الحمدالله به موقع و با تلاش‌های خوبی که سفارت در دمشق و بیروت و هماهنگی‌ها در مرکز صورت گرفت، توانستیم اتباع ایرانی را خارج کنیم.
بقایی اضافه کرد: آن اعداد و ارقامی که اعلام شده من در موضعی که اعلام کردم توضیح دادم این اعداد و ارقام شامل همه کسانی بوده که از سوریه خارج شدند شامل مستشاران نظامی، ایرانیان، کارکنان دیپلماتیک و بخش‌های فرهنگی و آنها به صورت امن از سوریه در همان ایام خارج شدند و در حال حاضر فکر نمی‌کنم افراد غیرمقیم در سوریه داشته باشیم.سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: در طرح گذر شمال - جنوب و طرح ریلی پیشرفت‌های خوبی اتفاق افتاده است و این مرهون تلاش‌های دستگاه ذیربط بوده و وزارت خارجه از هر فرصتی برای رفع موانع و ... استفاده کرده است.این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به پرسشی درباره بازگشایی سفارت ایران در دمشق عنوان کرد: هفته گذشته دو نوبت پاسخ دادم و شما را به همان جواب ارجاع می‌دهم.بقایی درباره ادعای بغداد الیوم درباره ارسال پیام به آمریکا از طریق عمان اظهار داشت: توصیه می‌کنیم خیلی به مطالبی که در روزنامه‌های رنگی و رسانه‌هایی که رنگشان سفید نیست ضریب ندهیم و نپردازیم. ارزش پاسخگویی ندارد.
پس از سقوط نظام سوریه و مسلط شدن جریان‌های معلوم الحال با ماهیتی تروریستی و همسو با آمریکا و رژیم صهیونیستی در این کشور یکی از مباحث مطرح نوع واکنش ایران به این تحولات است. این مسئله مطرح است که آیا ایران پذیرنده جریان حاکم شده در سوریه می‌باشد و سفارت را دوباره بازگشایی خواهد و یا اینکه تا زمان تشکیل یک دولت مردمی و فراگیر با ماهیت واقعی سوری از این امر خودداری خواهد کرد. سه سال پیش زمانی که طالبان بر افغانستان حاکم شدند، ایران در عین آنکه عنوان کرد دولتمردان کابل را تا زمان تشکیل دولت فراگیر به رسمیت نمی‌شناسد اما از ادامه کار سفارت ایران در سطح نمایندگی و نماینده ویژه در امور افغانستان خبر داد و آقای کاظمی قمی مسئولیت امور را در دست گرفت که اخیرا نیز آقای بیگدلی به جای او مشغول به کار شد. در این سه سال گروه‌های متعددی میان دو کشور تبادل شده است. حال این سوال برای افکار عمومی مطرح است که آیا ایران همین سیاست را در قبال سوریه اتخاذ خواهد کرد و یا آنکه ملاحظات دیگری دارد.
در همین راستا سیاست روز در نشست خبری دیروز وزارت امور خارجه این سوال را از بقایی سخنگو داشته است که آیا ایران قرار است سفارت خود را در سوریه بازگشایی کند و نیروهای اشغالگر را به رسمیت بشناسد، همان اتفاقی که در افغاتستان افتاد؟ که پاسخ آقای سخنگو آن بود که هفته گذشته پاسخ این سوال را داده ام. این بی‌پاسخ گذاشتن سوال سیاست روز در حالی بوده که سخنان هفته گذشته سخنگو نشان می‌دهد که او صرفا در باب شرایط بازگشایی سفارت گفته و عنوان داشته است: «بازگشایی سفارت در دمشق نیازمند مقدماتی است که مهم‌ترین آن تامین امنیت سفارت و کارکنان است؛ به محض فراهم شدن مقدمات امنیتی و سیاسی بازگشایی سفارت در سوریه انجام خواهد شد.»
این بی پاسخ ماندن سوال سیاست روز در حالی است که وی در پاسخ به سؤالی درباره بسته شدن حریم هوایی سوریه به روی هواپیماهای ایرانی و اینکه آیا کانال مستقیم با شورشیان حاکم بر دمشق باز شده؟ گفت: ما از خیلی وقت قبل با جریان‌های مختلف معارض در سوریه در ارتباط بودیم. ورود ما در سوریه برای مقابله با داعش، تروریسم و جلوگیری از سرایت ناامنی به کشورهای منطقه بوده و همیشه تلاش کردیم برای پیشبرد روندهای سیاسی در سوریه در قالب کمیته قانون اساسی سوریه و قطعنامه ذیربط شورای امنیت در جریان بوده، کمک کنیم. سخنگوی وزارت خارجه خاطرنشان کرد: از قِبل این فعالیت‌ها ما با برخی از این گروه‌ها در ارتباط بودیم و این ارتباطات کماکان وجود دارد.بقایی اظهار داشت: در حال حاضر ارتباط مستقیم با جریان حاکم بر سوریه وجود ندارد.سخنگوی وزارت امور خارجه درباره اظهارات اخیر وزیر خارجه آمریکا درباره تأمین مالی اغتشاشات در ایران و کمک به اغتشاشگران اظهار داشت: از کوزه همان برون تراود که در اوست. این سخنان برای ما و دنیا تازگی ندارد. مدخله و خرابکاری آمریکا در کشورهای دیگر و تلاش‌های مستمر آنها برای ناامن سازی کشورهای مستقل سابقه طولانی دارد.
این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤال دیگری درباره اظهارات یکی از مقام‌های آمریکایی در پی ملاقات با گروه تحریرالشام و صرفنظر کردن از جایزه برای سرکرده این گروه و اینکه ایران جایی در سوریه نخواهد داشت، اظهار داشت: مردم سوریه خودشان بالغ و بصیر هستند که درباره آینده کشورشان و روابط با دیگر کشورهای منطقه و جهان اسلام تصمیم گیری کنند. این دیپلمات ارشد ایرانی درباره زمان بعدی گفت‌وگوی ایران و سه کشور اروپایی (آلمان، فرانسه و انگلیس) گفت: این گفت‌وگوها ادامه خواهد داشت. با توافق طرفین در نشست قبلی در آذرماه در ژنو، تفاهم شد که دور دیگری از گفت‌وگوها با همان محتوایی که عرض کردم. اینها گفت‌و‌گوست و مذاکره نیست.
وی عنوان کرد: تاریخ مشخص شده است و احتمالا هفته آخر دی‌ماه برگزار خواهد شد.بقایی در پاسخ به سؤال خبرنگار خبرگزاری فرانسه درباره روابط ایران و سوریه و دیدار هیأتی از آمریکا با شورشیان حاکم بر دمشق بیان کرد: روابط دو ملت ایران و سوریه سابقه دیرینه دارد. هم به جهت سیاسی وهم به لحاظ فرهنگی و تمدنی رابطه دیرپایی با سوریه داشیم. در طول این 10 سال همواره خیرخواه سوریه بودیم و تلاش کردیم به غلبه سوری‌ها به بلیه داعش و تروریسم و افراطی‌گری خشن کمک کنیم.الان وضعیت سوریه روشن نیست. درباره اینکه کشورهای دیگر به چه شکل و با چه هدفی و با چه توجیهاتی به ناگاه رویکردهایشان را تغییر دادند، برای همه معنادار است که ظرف یکی دو روز دیدگاه‌های خود را تغییر می‌دهند.
بقایی درباره امضای توافقنامه جامع بین ایران و روسیه اظهار داشت: برای تعیین زمان مناسب برای امضای این سند مهم طرفین به صورت منظم و مستمر در حال رایزنی بودند. فکر می‌کنم به‌زودی در یک سفر دوجانبه این کار به سرانجام برسد و اواخر دی‌ماه این سند امضا شود.این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به سؤالی درباره وضعیت ایرانیان در سوریه و اینکه چه تعداد نظامی و غیرنظامی بودند و چه تعداد حضور دارند؟ عنوان کرد: توصیه اکید می‌کنیم هموطنان به سوریه سفر نکنند با توجه به شرایط مبهم و شکننده‌ای که در آنجا فعلا حاکم است. وی افزود: درباره اتباع ایرانی ما الحمدالله به موقع و با تلاش‌های خوبی که سفارت در دمشق و بیروت و هماهنگی‌ها در مرکز صورت گرفت، توانستیم اتباع ایرانی را خارج کنیم.
بقایی اضافه کرد: آن اعداد و ارقامی که اعلام شده من در موضعی که اعلام کردم توضیح دادم این اعداد و ارقام شامل همه کسانی بوده که از سوریه خارج شدند شامل مستشاران نظامی، ایرانیان، کارکنان دیپلماتیک و بخش‌های فرهنگی و آنها به صورت امن از سوریه در همان ایام خارج شدند و در حال حاضر فکر نمی‌کنم افراد غیرمقیم در سوریه داشته باشیم.سخنگوی دستگاه دیپلماسی در پاسخ به سؤالی اظهار داشت: در طرح گذر شمال - جنوب و طرح ریلی پیشرفت‌های خوبی اتفاق افتاده است و این مرهون تلاش‌های دستگاه ذیربط بوده و وزارت خارجه از هر فرصتی برای رفع موانع و ... استفاده کرده است.این دیپلمات ارشد ایرانی در پاسخ به پرسشی درباره بازگشایی سفارت ایران در دمشق عنوان کرد: هفته گذشته دو نوبت پاسخ دادم و شما را به همان جواب ارجاع می‌دهم.بقایی درباره ادعای بغداد الیوم درباره ارسال پیام به آمریکا از طریق عمان اظهار داشت: توصیه می‌کنیم خیلی به مطالبی که در روزنامه‌های رنگی و رسانه‌هایی که رنگشان سفید نیست ضریب ندهیم و نپردازیم. ارزش پاسخگویی ندارد.
مهدی یوسفی